Obowiązek stawiennictwa w sądzie dotyczy dni roboczych i skutkuje zazwyczaj nieobecnością w pracy. Co w przypadku gdy pracodawca nie chce zwolnić nas z pracy w celu stawiennictwa w sądzie, lub przekonuje do skorzystania na ten cel z urlopu?

Kwestie dotyczące udzielania pracownikom zwolnień od pracy, w tym nieobecności pracownika w pracy w związku ze stawiennictwem w sądzie, są uregulowane w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Zgodnie z powyższym rozporządzeniem, pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny pracownikowi do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej, samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury czy też policji, albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia w charakterze strony lub świadka w postępowaniu prowadzonym przed tymi organami. Nieobecność pracownika w pracy w związku ze stawiennictwem w sądzie, która zajęła cały dzień roboczy stanowi według prawa usprawiedliwioną nieobecność w pracy w danym dniu. Jeżeli złożenie zeznań i dopełnienie innych wymaganych czynności zajmie pracownikowi tylko część dnia roboczego, pracownik taki powinien po zakończeniu wykonywania swoich obowiązków względem sądu, powrócić do pracy. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej obowiązkowym stawiennictwem w sądzie nieobecności w pracy. Wynika to z § 16 wspomnianego wyżej rozporządzenia. Pracodawca wystawi pracownikowi zaświadczenie, określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia, w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu- chyba, że obowiązujące u danego pracodawcy pozakodeksowe przepisy prawa pracy powodują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za okres zwolnienia na potrzeby stawiennictwa przed sądem.

Jakie są w omawianej sytuacji obowiązki pracownika wobec pracodawcy? Pracownik powinien złożyć pracodawcy imienne wezwanie do osobistego stawiennictwa w sądzie, wystosowane przez sąd, z tym że najpierw powinien upomnieć się w sądzie o adnotację zaświadczającą, że stawił się na wzmiankowane wezwanie. Pracownik jest obowiązany przedstawić takie wezwanie pracodawcy bez osobnego wezwania go do uczynienia tego. Powinien również odpowiednio wcześniej poinformować pracodawcę, że danego dnia nie będzie go w pracy z powodu konieczności stawienia się w sądzie.